Nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm cộng đồng khi tham gia môi trường mạng giai đoạn 2018 - 2020, đồng thời hướng dẫn cho người sử dụng Internet biết cách khai thác thông tin hữu ích, nhận diện, phân biệt giữa thông tin tốt - xấu, đúng - sai, từ đó có hành vi ứng xử phù hợp trên môi trường mạng, góp phần tích cực phê phán, ngăn chặn, loại bỏ những thông tin xấu độc, chung tay tạo lập môi trường thông tin lành mạnh cho toàn xã hội, Sở TT&TT Hà Nội đã phối hợp với đơn vị liên quan xây dựng tài liệu “Hướng dẫn kỹ năng khai thác thông tin và ứng xử khi tham gia môi trường mạng”.

Trong đó, văn bản có nêu rõ một số kiến thức cơ bản cho người sử dụng mạng như: Kỹ năng khai thác thông tin trên môi trường mạng; nguyên tắc ứng xử khi tham gia môi trường mạng.

Thứ nhất, kỹ năng khai thác thông tin trên môi trường mạng.

Việc thu thập thông tin cần được đảm bảo các yêu cầu như: phù hợp, chính xác, thường xuyên được cập nhật. Cách tìm kiếm thông tin trên mạng thông qua Google, Yahoo, Bing, Cốc Cốc… Trên cơ sở kết quả, mục đích, phạm vi tìm kiếm để đánh giá và chọn lọc thông tin phù hợp, tin cậy. So sánh, đối chiếu, tìm các điểm mâu thuẫn giữa các nguồn thông tin để chọn lựa kết quả tốt nhất.

Bên cạnh đó, việc nhận diện, kiểm chứng thông tin đóng vai trò quan trọng vì nó giúp ta tránh tiếp cận, phát tán thông tin giả mạo, xấu, độc. Khi tiếp cận thông tin trên môi trường mạng, người sử dụng cần xác minh những thông tin cơ bản như: Các nguồn thông tin có đảm bảo cao là nguồn thông tin từ các trang/cổng thông tin chính thức của các cơ quan Đảng, Nhà nước; các báo điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội đã được các cơ quan chức năng cấp phép. Người đọc cũng cần kiểm tra sự đồng nhất giữa tiêu đề và nội dung tránh các bài viết giật tít để câu view, trong khi thông tin không liên quan. Thói quen đọc lướt có thể khiến người sử dụng trở thành nạn nhân của tin tức giả hay lừa đảo. Kiểm tra thời điểm đăng phát thông tin để tránh việc tác giả sử dụng bài viết cũ rồi dán mốc thời gian mới hoặc cố tình mập mờ về thời gian nhằm thu hút sự quan tâm của người đọc. Việc kiểm tra, xác minh thời điểm đăng phát và thời điểm diễn ra thông tin giúp người sử dụng tránh được trường hợp bị “lái” theo mục đích của người phát tán thông tin. Người sử dụng cần kiểm tra, xác minh các video và hình ảnh được người viết đăng tải kèm theo nội dung thông tin để tránh trường hợp các video và hình ảnh được sử dụng không liên quan đến nội dung mà tác giả đề cập. Kiểm tra lại thông tin trong trường hợp có nghi ngờ thông tin đăng tải không chính xác.

Thứ hai, nguyên tắc khi tham gia môi trường mạng.

Mọi người nên tích cực lan tỏa những thông tin, hình ảnh tốt đẹp về các hoạt động xã hội, hoạt động tình nguyện vì cộng đồng, phê phán những cái xấu, biểu hiện lệch lạc, hướng tới thông điệp nhân văn, xây dựng văn hóa người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Thể hiện sự tôn trọng trong cộng đồng giao tiếp, ứng xử trên môi trường mạng. Chỉ đăng, phát thông tin rõ nguồn gốc, thông tin đã được kiểm chứng, thông tin không vi phạm pháp luật. Sử dụng chính danh khi tham gia môi trường mạng, tránh hành vi giả mạo các cá nhân, tổ chức để bôi nhọ, hạ uy tín người khác và trục lợi. Cán bộ, công chức, người lao động, học sinh, sinh viên của Thủ đô gương mẫu, chuẩn mực khi tham gia môi trường mạng, không phát ngôn tùy tiện.

Không lập nhóm, lập hội để nói xấu, công kích lẫn nhau; không đăng tải, chia sẻ thông tin có thể gây xúc phạm, làm mất uy tín, danh dự cá nhân của người khác hoặc làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân; không khai thác trái phép dữ liệu cá nhân của người khác cho mục đích thương mại, hoặc các mục đích khác.

VHTT