DI TÍCH LỊCH SỬ
Tên thường gọi là đình Phùng Thôn nằm ở thôn Phùng, tục gọi là làng Bùng, xã Phùng Xá, huyện Thạch Thất cách trung tâm TT Hà Nội khoảng 30km, cách huyện lỵ Thạch Thât 6 km.
Tên thường gọi là đình Phùng Thôn nằm ở thôn Phùng, tục gọi là làng Bùng, xã Phùng Xá, huyện Thạch Thất cách trung tâm TT Hà Nội khoảng 25km, cách huyện lỵ Thạch Thât 6 km.
Đình Phùng Thôn là một công trình văn hoá ở một làng nông nghiệp, cửa đình trông về hướng Nam, hướng của thánh thiện tụ phúc, tụ lộc. Đình kiến trúc kiểu chữ nhị, gồm hai toà nhà Đại bái và Hậu cung.
Hậu cung 1 gian 2 dĩ, các vì kèo gỗ chạm khắc nổi hình tứ linh, tứ quý mang phong cách thế kỷ XIX.
Nhà Đại bái được xây dựng từ lâu đời đã mai một, qua nhiều lần trùng tu và sửa chữa lớn vào năm 1936. Cấu trúc mặt bằng của ngôi chùa nhà gồm 3 gian 2, với 4 lá mái, đao góc cong đắp đầu rồng. Di vật thời Lê ở đình có cỗ kiệu bát cống, đôi hạc chạm nổi trên các bức bàn cửa khám thờ cao 80 cm làm kiểu bức bàn chạm nổi hoa văn, nhiều ngói mũi hài lợp ở mái trước Hậu cung. Di vật thời Nguyễn khá phong phú gồm ngai thờ, hương án, hoành phi, câu đối…
Đình Phùng Thôn thờ vị Thành hoàng làng tên là Phùng Thanh Hoà, một vị tướng tham gia khởi nghĩa Lý Nam Đế. Thần chả chép rằng ông là Hữu tướng quân cùng với Tả tướng quân Triệu Quang Phục chặn đánh lực lượng Trần Bá Tiên tại hồ Điển Triệt (đầm Vạc, Vĩnh Yên). Ông đã chọn đất Phùng Thôn lập cung sở, đóng đồn binh chuẩn bị lực lượng để giúp Lý Bí đánh giặc. Tôn vinh người có công, nhân dân lập đền thờ, suy tôn Phùng Thanh Hoà làm thần hoàng. Trong đình có nhiều câu đối ghi công lao vị Thành hoàng làng:
Phiên âm Hán:
Phụ Tiền Lý, kiến độc lập kỳ, thống nhất sơn hà tôn đế quốc.
Chuẩn Phùng Thôn, vi phụng tự sở, thiên thu miếu mạo phúc cư dân.
Dịch nghĩa:
Giúp Lý Bí xây nền độc lập, non sông thu về một mối, tôn làm hoàng đế.
Chọn Phùng Thôn làm nơi thờ phụng, ngàn năm miếu điện để phúc cho dân
Hàng năm làng tổ chức lễ hội vào ngày 10 tháng giêng âm lịch để tưởng nhớ đức thánh Phùng Thanh Hoà đã một lòng vì nước vì dân.